?>

Oorzaken en risicofactoren

Slechthorendheid is het gevolg van geleidingsverlies en/of perceptief verlies en kan dubbelzijdig of eenzijdig optreden (4).
Geleidingsverlies wordt veroorzaakt door afwijkingen aan de gehoorgang, het trommelvlies of het middenoor, waaronder de gehoorbeenketen.

De aanwezigheid van cerumenproppen is een van de meest voorkomende oorzaken van geleidingsverlies waarmee ouderen te maken kunnen krijgen. Overproductie van cerumen en/of cerumenretentie kunnen zorgen voor afsluiting van de uitwendige gehoorgang en geven klachten als gehoorverlies, oorpijn, koorts, duizeligheid en faciale parese (3;8).

Perceptief verlies wordt veroorzaakt door aandoeningen van het slakkenhuis, de gehoorzenuw of het centrale auditieve zenuwstelsel en is meestal irreversibel, waardoor de patiënt is aangewezen op hulpmiddelen. Perceptief verlies gaat vaak gepaard met recruitment. Daaronder verstaat men een abnormale versterking van het geluid dat de patiënt wel hoort, terwijl hij zwakke geluiden nauwelijks waarneemt (4).

Een van de meest voorkomende oorzaken van perceptief gehoorverlies bij ouderen is presbyacusis, wat letterlijk ouderdomshardhorendheid betekent (9). Met het stijgen van de leeftijd vermindert de functie van het gehoor en verliezen mensen hun gevoeligheid voor geluidsprikkels aan beide oren tegelijk.

Zo neemt het gehoor vanaf het dertigste levensjaar per decennium af met ongeveer 7 decibel in de lage frequenties en met ongeveer 18 dB in de hoge frequenties (3;4). Presbyacusis is voornamelijk te wijten aan het verlies van haarcellen en degenereren van zenuwcellen en -banen in het orgaan van Corti. Deze beschadiging is meestal irreversibel waardoor de mensen zijn aangewezen op hoorhulpmiddelen (6;10;11).

Symptomen

In eerste instantie geven mensen met presbyacusis aan dat zij moeite hebben anderen te verstaan. Zij ondervinden deze klacht vooral wanneer het gesprek in een groep en/of met veel achtergrondruis plaatsvindt. Maar het is niet alleen het ‘minder horen’ waar mensen last van hebben. De belangrijkste klachten die ouderen aangeven zijn (6;11):

  • minder goed horen;
  • auditieve pijn (verhoogde gevoeligheid voor harde geluiden);
  • verslechtering van de signaal-ruisverhouding;
  • verminderd discriminatievermogen
  • verminderd en vertraagd spraakverstaan;
  • duizeligheid en tinnitus (oorsuizen).

Specifieke symptomen van geleidingsverlies voor ouderen zijn (3;12):

  • gehoorverlies;
  • duizeligheid/evenwichtsproblemen;
  • oorsuizen;

Risicofactoren

Ondanks dat presbyacusis sterk gerelateerd is aan het toenemen van leeftijd, zijn er verschillende risicofactoren die kunnen leiden tot presbyacusis. Gates (11) beschrijft de volgende risicofactoren:

  • roken;
  • medicatie (aminoglycoside antibiotica, cisplatina, sommige diuretica, ontstekings-remmers);
  • hypertensie (13);
  • diabetes mellitus;
  • arteriosclerose;
  • familiegeschiedenis (14);
  • lawaaidoofheid;
  • ziekte van Ménière (15).

Risicofactoren die kunnen leiden tot geleidingsverlies zijn (3;4):

  • langdurige blootstelling aan lawaai (door werk of hobby);
  • traumata (manipulatie in de gehoorgang, klap op het oor);
  • vroegere ooroperaties of trommelperforatie in de voorgeschiedenis;
  • vroeger doorgemaakte meningitis;
  • patiënten met het een verstandelijke handicap;
  • bacteriële infecties van de gehoorgang en het trommelvlies;
  • otosclerose.
 

Toolkit

Artikelen

Project ‘Tijd voor oogsten’

Artikel op website Nationaal Programma Ouderenzorg: Almere is de eerste regio in Nederland waar welz...

Bijeenkomst over Transmurale zorg

Naar aanleiding van de CBO bijeenkomst over de transmurale zorgbrug op maandag 5 februari is mevrouw...