Definitie mantelzorg
Volgens de definitie van het SCP (2009) is mantelzorg: ‘de hulp bij het dagelijks functioneren, die vrijwillig en onbetaald wordt verleend aan personen uit het sociale netwerk die – door welke oorzaak dan ook – vrij ernstige fysieke, verstandelijke of psychische beperkingen hebben’.
Behalve deze afbakening ten opzichte van het vrijwilligerswerk en de professionele hulp en de eis van grote hulpbehoefte, zijn er geen restricties opgelegd.
Belangrijk is dat veel mantelzorgers zich niet als mantelzorger zien. De grens tussen aandacht en ondersteuning door naasten en mantelzorg is flinterdun.
Recent onderzoek van het SCP (Mantelzorg, een overzicht van de steun van en aan mantelzorgers) bevestigt ‘dat de meeste mantelzorgers met grote vanzelfsprekendheid zorg aan hun naasten verlenen (Klinkenberg en Willemse, 2009).
Mantelzorgers moeten onderscheiden worden van vrijwilligers. Vrijwilligers kiezen ervoor om te zorgen. Als zij met het vrijwilligerswerk starten, is er (nog) geen emotionele band. Daarnaast zorgen zij een afgebakende tijd (bijvoorbeeld een dagdeel per week) voor een persoon en kunnen zij de zorg op eigen initiatief beëindigen.
Het is bekend dat het verlenen van hulp op den duur kan leiden tot een zware (fysieke, psychische of tijd) belasting van de mantelzorger.
Mantelzorgers ervaren dan dat de zorg teveel op hun schouders komt te rusten, dat hun zelfstandigheid in de knel raakt en dat de zorgverlening ten koste gaat van hun gezondheid en conflicten oplevert op het werk of in de thuissituatie. Op dat moment is vaak sprake van overbelasting van de mantelzorger.
